نشست کارکردهای اجتماعی کاریکاتور با حضور شعیری

گزارش نشست کارکردهای اجتماعی کاریکاتور با حضور دکتر شعیری در اصفهان

نشست “هفته‌ی کایکاتور اجتماعی”  ۱۴ اسفند ۱۳۹۵ در دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان برگزار شد.

به گزارش تبریز تونز به نقل از شیرین طنز، به نقل از خانه کاریکاتور اصفهان این نشست با عنوان “کارکردهای اجتماعی کاریکاتور و تأملی نشانه-معناشناختی در باب چیستی آن” با سخنرانی دکتر حمید رضا شعیری (نشانه‌شناس و عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس تهران) به شرح زیر برگزار شد و حمید رضا شعیری سخنرانی خود را با اشاره به پیشینه ای از کاریکاتور ایران آغاز کرد.

خلاصه ای از مباحث ارائه شده توسط ایشان به شرح ذیل می باشد:

    کاریکاتور ابزاری است که می تواند به خوبی با مردم و جامعه حرف بزند. نفوذ کاریکاتور به فضای جدی یک عملکرد گفتمانی است، که راحت تر نفوذ می‌کند، حتی در بحث آموزش؛ مثلا: آلودگی، آب، تورم، فرار مغزها، بحران بیکاری و….

    از طریق آموزش به مردم می توانیم سبک زندگی را تغییر دهیم. رفته رفته سبک تبدیل به یک الگوی رفتاری برای نسل بعدی می‌شود. یک سبک را با گفتمان طنز و کاریکاتور می‌توان تلطیف کرد. کاریکاتور شکننده‌ی فضاهای جدی است.

    کاریکاتور نشانه ای دوگانه است : ظاهراً تفننی و طنز است ولی در باطن جدی است و ما را به امور فرهنگی و اجتماعی ارجاع می دهد.

    کاریکاتور قابلیت انتقال و گستره پذیری دارد.

    قرن ۱۹ دوران رشد کاریکاتور بود.

    کاریکاتور هنر سرعت است و می‌تواند یک روایت طولانی را مختصر و فشرده کند. مانند تبلیغات قدرت متقاعد کننده ندارد، بلکه می‌خواهد تلنگری بزند و شما را به فکر وا می‌دارد و تخیل را هم مورد آزمایش قرار می‌دهد ولی جبری در کار نیست.

    کاریکاتور با بحث رخدادها و وقایع زنده مرتبط است. جنبه‌ی اطلاع رسانی، کارکرد تفننی و کارکرد آموزشی و جنبه‌ی هنری دارد. کارکرد تخلیه‌ی روانی را نیز می‌توان این موارد اضافه نمود.

    نحوه و شیوه ی اجرای کاریکاتور جهت معناسازی و تاکید با توجه به پوشش و لباس و طبقات اجتماعی ارتباط دارد. گاهی ژست بدنی جای لباس را می گیرد.

    کاریکاتور قابلیت نمادسازی دارد و نماد می‌تواند، فرهنگ سازی و نشانه سازی کند. نماد در طول زمان شکل می‌گیرد.

    نماد یک باور است.

    کاریکاتور: استعاره سازی، ارجاع فرا متنی، بلاغت، مجاز و تکرار، رابطه ی علت و معلولی، رابطه هم پوشانی، رابطه ی تفسیری، تکمیلی، شناختی و… دارد.

عکس و گزارش : محمود رضا صنعتی