دنیای روشن مینیاتورهای سیاه؛ طرح‌های کامبیز درم‌بخش
کتاب شامل طرح‌هایی است که در فاصله سال‌های ۱۳۵۲ تا ۱۳۵۴ تحت عنوان "مینیاتورهای سیاه" خلق و در روزنامه آیندگان منتشر شده اند.
کتاب «مینیاتورهای سیاه»، شامل گزیده ای از طرح‌های کامبیز درم بخش اخیرا از سوی نشر تاش روانه بازار کتاب شده است
این کتاب شامل طرح‌هایی است که در فاصله سال‌های ۱۳۵۲ تا ۱۳۵۴ تحت عنوان "مینیاتورهای سیاه" خلق و در روزنامه آیندگان منتشر شده اند.
موضوع اصلی این طرح‌ها، نگاه انتقادی و طنزآمیز کامبیز درم بخش به مسائل سیاسی و اجتماعی دوران قبل از انقلاب است. درم بخش در آفریدن این کارها، مینیاتور و کاریکاتور را با هم درآمیخته و به شیوه ای بدیع، استبداد و ریشه های دیرین آن در جامعه ایرانی را به باد انتقاد گرفته است.
کامبیز درم بخش معتقد است مجموعه مینیاتورهای سیاه بهترین آثار او هستند. او درباره انتشار این کاریکاتورها در قالب یک کتاب می گوید:" چاپ این کتاب همواره یکی از آرزوهای من بوده است. این اتفاق پس از سی سال، با کمک حسن کریم‌زاده و انوشه صادقی آزاد، بدون دریافت کمک از موسسات دولتی و خصوصی میسر شده است."
حسن کریم زاده، گرافیست و مدیر هنری این کتاب نیز در باره "مینیاتورهای سیاه" می گوید:"وقتی ایده چاپ این مجموعه را با کامبیز درم بخش در میان گذاشتم، فقط تاکید داشتم که این کارها حیرت انگیزند و باید به هر زوری منتشر و در پرونده هنرهای تجسمی ایران ثبت شوند. وقتی کار را شروع کردیم هیچ‌کدام از اصل کارها را نداشتیم؛ اغلب فروخته شده یا در دفتر روزنامه گم شده بودند یا اینکه در موزه های مختلف دنیا بودند و ما به آنها دسترسی نداشتیم. آنچه که ما داشیتم تعدادی از این طرح ها به صورت زیراکس بود به‌اضافه آرشیو روزنامه آیندگان که خیلی کهنه و رنگ پریده از دهه پنجاه باقی مانده بود. با این حال با حساسیت زیاد بخشی از این کارها را اسکن کردیم و حتی بعضی از طرح ها دوباره بازسازی شد."
او می گوید:" کیومرث صابری چه زیبا و مختصر و مفید کامبیز را معرفی کرده؛ «همه با دهان فریاد می‌کشند و او با دستش». اینجا بحث "مینیاتور" در میان است اما این‌بار در حاشیه‌ی مینیاتورها، نشانی از رنگ طلا و نیز قصدی برای تزئین تک‌تکِ آنها نیست. مرکب و قلم، گویا با تعمد برای «اشارتی هوشمندانه» روی کاغذ نشسته و به این قصد، هرچه سیاه‌تر می‌نماید بیشتر به حال و روز زمانه‌ی خلق آثار نزدیک‌تر می‌شود. ولی پاسخ این پرسش را که چرا "رضا عباسی" این روزهای ما، زبانی نامتعارف را برای بیان اندیشه‌های نقادانه خویش برگزیده را می‌توان ـ به زعم او ـ در «شگرد زیرکانه و روشنفکرانه»اش «برای عبور از خط و مرزهای اختناقِ آن دوران» یافت. در پس ناملایماتِ سیاسی و اجتماعی روزافزون بود که بغضِ در گلو مانده‌ی هنرمند ما در قالب «مینیاتورهای سیاه» ترکید."
درم بخش: مینیاتورهای سیاه به مثابه شگردی بود برای گذر از مرزهای سانسور؛ البته این امر باعث پیچیدگی کار شده است؛ مخاطب باید توجه بسیار، توام با موشکافی داشته باشد تا پیام آنها را دریابد."
آقای کریم زاده می گوید:"بدین‌ترتیب عناصر بصریِ غالب مینیاتورها؛ از "جام" و "می" و "ساقی" و "نیلوفر" و "نارون" رنگ باخت و جای خود را به سمبل‌هایی نظیر "دشنه" و "خون" و "شلاق" و "امعا و احشا" داد، و اتمسفری را ایجاد کرد که مخاطبان‌اش پیش از این تجربه‌اش نکرده بودند. آنها نظاره‌گر میهمان‌های ناخوانده‌ای با ظاهرهایی نامتجانس بودند که در فضای نقاشی سنتی و آئینی‌شان جولان می‌دادند و تاتار‌گونه هرچه می‌خواستند می‌کردند. اما گویا با کمی تامل، میهمان‌های میزبان‌کُش چندان هم غریب به‌نظر نمی‌رسیدند!"
کامبیز درم بخش که در دهه پنجاه مدتی به خاطر انتشار آثارش ممنوع القلم شده بود، در باره این سری از کارهایش می گوید:" مینیاتورهای سیاه به مثابه شگردی بود برای گذر از مرزهای سانسور؛ البته این امر باعث پیچیدگی کار شده است؛ مخاطب باید توجه بسیار، توام با موشکافی داشته باشد تا پیام آنها را دریابد."
آقای درم بخش به شباهت موضوعات مطرح شده در این طرح ها با مسائل اجتماعی امروز نیز اشاره می کند و تاکید می کند که آثارش زمان و مکان ندارند. جواد مجابی، نویسنده و منتقد هنری، که مقدمه کتاب "مینیاتورهای سیاه" را نیز نوشته است، در باره این کتاب می گوید:" وصف این کارها در کلام نمی گنجد و با کلام ممکن نیست. "مینیاتورهای سیاه خود تا حد توان اندیشه و خیال بیننده با او تماس می گیرند."
او می گوید:"اگر وصف این مینیاتورها با کلمات میسر بود، با لفظ آنها را می گفتند نه با خطوط. اما به طور خلاصه می توان گفت کامبیز درم بخش خط را چون جادوگران به کار می برد، با اختصاری حیرت انگیز و سرشار از معانی آشکار و پنهان برای بیان هرچه گفتنی است و ناگفتنی."
جایزه نشان شوالیه ملی لیاقت دولت فرانسه نیز در چهارم آبان ماه در سفارت فرانسه به کامبیز درم‌بخش اعطا شد. کامبیز درم بخش اولین هنرمندی است که در حوزه هنرهای تجسمی در ایران این جایزه را دریافت کرده است.
کامبیز درم بخش متولد سال ۱۳۲۱ در شیراز است. او از کودکی دلبسته نقاشی بود و از چهارده سالگی شروع به کشیدن کاریکاتور کرد.
اولین طرح کامبیز درم بخش در حالی که او تنها پانزده سال داشت در نشریه توفیق به چاپ رسید. او بعدها وارد دانشکده هنرهای زیبا شد و راه خودش را به عنوان یک هنرمند حرفه ای انتخاب کرد.
کامبیز درم بخش تاکنون بیش از ۴۰ نمایشگاه انفرادی در ایران و خارج از ایران داشته است و آثارش در موزه های معتبر دنیا نگهداری می شوند.
او تاکنون موفق به دریافت چند جایزه معتبر جهانی شده است که از میان آنها می توان به جایزه اول از بزرگ ترین و معتبرترین مسابقات بین‌المللی کاریکاتور ژاپن، آلمان، ایتالیا، سوئیس، بلژیک اشاره کرد.
جایزه نشان شوالیه ملی لیاقت دولت فرانسه نیز در چهارم آبان ماه در سفارت فرانسه به کامبیز درم‌بخش اعطا شد.
کامبیز درم بخش اولین هنرمندی است که در حوزه هنرهای تجسمی در ایران این جایزه را دریافت کرده است.
یدون شرح، دفتر خاطرات فرشته‌ها، کتاب کامبیز، میازار موری که دانه‌کش است، المپیک خنده، سمفونی خطوط، اگر داوینچی مرا دیده بود و کتاب‌های مشترک طنزاندیشان امروز ایران و طنزاندیشان امروز ایران در خارج از کشور از دیگر کتاب‌های منتشر شده اوست
