بخش 1
ملا نصر الدین در 7 آوریل ، سال 1906 میلادی برابر با 12 صفر 1324 هجری قمری، در تفلیس چاپ شد و از سال 1918 تا 1920 در تبریز چاپ شد و انتشار آن تا ژانویه 1921 ادامه یافت . روزنامه ملا نصر الدین در کل آسیا پخش میشد و 80 % مطالب آن مخصوص ایران نبود ، در هشت صفحه به زبان آذربایجانی بود که برخی از ستونهایش به فارسی چاپ میشد . ادبیات نوین با تاثیر پذیری از شیوه رئالیستی ملا نصر الدین و طنز انقلابی آن شیوه کلاسیک را کنار گذاشته و شروع به سرودن اشعار به زبان بسیار ساده و عامیانه کرده و بدین ترتیب رابطه مستقیم با مردم بر قرار کردند و طنز از حربه مبارزه ای مطبوعات ایران شد. قابل ذکر است که نسیم شمال ، تمام اشعار ملا نصر الدین را به فارسی ترجمه کرد.
میرزا علی اکبر دهخدا مشهورترین نمونه این نویسندگان است که مستقیما از شهر علی اکبر صابر و نثر جلیل محمد قلی زاده ( نویسندگان ملا نصر الدین) تاثیر پذیرفته و در نشر انقلابی خود اثاری از آنان به ربان فارسی ترجمه کرده است .نشریه ملا نصر الدین نه تنها در قفقاز ترکیه آذربایجان و ایران و هندوستان ، بلکه در دوردستها نیز پخش میشد.
ملا نصر الدین تمام مطالب خود را تنها به مسائل سیاسی منطقه محدود نمیکرد و به جزئیات مهم دنیا در اوایل قرن بیستم میپرداخت و با حوادث بزرگی نظیر انقلاب مشروطیت همراه بود، حوادثی مانند جنگ جهانی دوم و آمدن متفقین به ایران در شهریور ماه 1320 در اوج هنر کاریکاتور در مطبوعات ایران نقش داشته است .
طنز های عامیانه مردمی که از استبداد و ستم حکمرانان به ستوه آمدهبودند، در قالب کاریکاتور از طریق روزنامه ملا نصر الدین در میان مردم راه پیدا کردند. در دوران انتشار ملا نصر الدین کاریکاتوریست های زیادی با این نشریه همکاری میکردند که کارهای روتر شیلینگ - عظیم زاده و سید علی بهزاد از تکنیک طراحی و خاص بالای برخوردار بود.
ادامه دارد .........